سكته مغزي چيست؟

هر ساله ميليون ها نفر از مردم جهان، در سنين مختلف و براي اولين بار دچار سكته مغزي مي شوند. همچنين هر سال هزاران نفر در ايران، در اثر سكته مغزي جان مي دهند و كلاً سكته مغزي، سومين علت مرگ و مير در دنياست. نكته قابل توجه  اين است كه: اين بيماري به طور ناگهاني اتفاق نمي افتد و پزشكان مي توانند افرادي را كه در معرض ابتلا به آن هستند مشخص كنند.

شما هم با شناختن عوامل خطرساز براي سكته مغزي قادر خواهيد بود از آن جلوگيري نماييد. قبل از هر چيز بايد گفت دو نوع سكته مغزي وجود دارد:

1- سكته مغزي ايسكميك

اين نوع سكته مغزي، زماني اتفاق مي افتد كه يك لخته خون يا چربي، موجب انسداد رگ و قطع جريان خون در مغز شود. انسداد شريان مي تواند داخل يا اطراف مغز رخ دهد، همچنين لخته هاي خوني مي توانند توسط جريان خون از ديگر نقاط بدن به مغز آورده شوند. علل اين نوع سكته عبارت اند از:

– رسوب چربي و ايجاد پلاك در شريان هاي گردني و اختلالات قلبي كه منجر به تشكيل لخته هاي خوني مي گردد.

اين علائم سكته گذرا يا خفيف، حدود چند دقيقه تا چند ساعت طول كشيده و سپس به كلي از بين مي رود.

ولي به خاطر داشته باشيد كه هرگز سكته گذرا را ناديده نگيريد چرا كه اين سكته، نشانگر در راه بودن يك سكته مغزي شديدتر است. پس سعي كنيد دوره ي درمان سكته گذرا را كامل كنيد، حتي اگر نشانه هاي آن از بين رفته باشند.

2- سكته مغزي خونريزي دهنده

اين نوع از سكته هاي مغزي، ناشي از پاره شدن يك رگ خوني در داخل يا سطح مغز مي باشد. وقتي كه يك رگ خوني پاره مي شود، ديگر حس به سلول هاي مغزي نمي رسد، به علاوه نشت خون از رگ پاره شده، مي تواند به بافت مغزي آسيب جدي وارد نمايد.

علل اين نوع سكته عبارت اند از:

– فشاربالا كه موجب تضعيف عروق خوني مي گردد؛

– سخت شدن رگ ها كه عروق مغزي را شكننده مي كنند؛

– آنوريسم يعني ضعيف شدن يك نقطه در ديواره عروق كه مي تواند پاره شود؛

– ضربه مغزي؛

– مصرف مشروبات الكلي.

عوامل خطرساز سكته مغزي

شناخت عوامل سكته مغزي، كليد پيشگيري از آن هستند. اين عوامل عبارت اند از:

سن: سكته مغزي در تمام سنين ممكن است اتفاق بيفتد ولي بروز آن در افراد مسن تر بيشتر احتمال دارد.

جنسيت: مردان بيش از زنان به سكته مغزي مبتلا مي شوند.

سابقه سكته مغزي: احتمال سكته در افرادي كه سابقه قبلي سكته مغزي يا سكته گذرا دارند، بيشتر است.

سابقه خانوادگي: احتمال سكته مغزي در افرادي كه يكي از اعضاي خانواده آنها به سكته دچار شده ، بيشتر است.

ديابت و بيماري هاي خاص

فشارخون بالا: فشارخون بالاي كنترل نشده مي تواند  زمينه سازي بسياري از سكته هاي مغزي باشد.

بيماري هاي قلبي: يكي از عوامل ايجاد كننده سكته مغزي، صداهاي اضافي و ضربان هاي سريع و ناكامل قلبي است.

تنگي شريانها: تشكيل پلاك ها در شريان هاي مغزي مي تواند احتمال سكته مغزي را بالا ببرد كه البته تشخيص اين امر با شنيدن به وسيله گوشي پزشكي ميسر است.

كشيدن سيگار: سيگار مي تواند موجب افزايش فشارخون و صدمه به سرخرگ ها گردد.

چاقي: چاقي خطر ابتلا به فشار خون بالا، بيماري هاي قلبي، ديابت و بالاخره سكته مغزي را افزايش مي دهد.

اعتياد: الكل و كوكائين علاوه بر افزايش فشارخون، احتمال بروز سكته مغزي را نيز افزايش مي دهند.

كنترل سكته مغزي

معمولاً پزشكان قبل از وخيم شدن بيماري ها، مي توانند از تشديد آنها جلوگيري كنند. لذا حتماً با پزشك متخصص خود مشورت كنيد. اين كار به شما كمك خواهد كرد كه وزن و فشار خود را كنترل كرده و از مسائلي كه سلامتي شما را تحت الشعاع قرار مي دهند جلوگيري كنيد. به خاطر داشته باشيد! مصرف كمِ نمك و ورزش كردن شما را در پايين نگه داشتن فشار خون، ياري مي دهد.

علائم سكته مغزي

همواره علائم سكته مغزي را جدي بگيريد. سكته مغزي يا گذرا مي تواند به همراه همه يا تعدادي از علائم زير باشد:

– ضعف، سوزن سوزن شدن يا مور مور شدن دست و پا يا هر دو؛ ممكن است اين علائم در يك طرف بدن ظاهر شوند. فلج اندام ها هم ممكن است رخ دهد.

– مشكلات بينايي از جمله تاري ديد، كاهش بينايي، دوربيني و حتي نابينايي كامل، مي تواند از علائم سكته مغزي باشد.

– مشكلات تكلم، برخي از بيماران توان روان صحبت كردن را از دست مي دهند.

– گاهي افرادي كه دچار سكته مغزي مي شوند، هوشياري خود را نسبت به زمان و مكان حاضر از دست مي دهند، به طوري كه ممكن است تلوتلو خورده و بر اثر گيجي به زمين بيفتند.

– اين بيماران احتمال دارد هوشياري خود را نيز از دست داده و دچار اغماء شوند.

– سردرد شديد، تهوع، استفراغ و سفت شدن گردن نيز ممكن است ايجاد شود.

اگر سكته مغزي رخ داد:

عملكرد سريع مي تواند زندگي بيمار را نجات داده و عوارض مغزي ايجاد شده را به حداقل برساند، پس حتماً اورژانس را خبر كنيد، حتي اگر علائم پس از مدتي از بين رفته باشند. اقدامات اورژانس جهت بهبود وضع مصدوم با ارزيابي هاي لازم و پيشگيري از عوارض مي تواند در نجات جان بيمار مؤثر باشد. پس از انتقال بيمار به بيمارستان، اقداماتي همچون تصويربرداري، سي تي اسكن، الكتروكارديوگرافي و ساير آزمايشات از قلب انجام مي شود. در پاره اي از موارد نيز، به وسيله جراحي، خونريزي يا انسداد كه موجب سكته مغزي شده از ميان برداشته مي شود. البته حيات دوباره افرادي كه دچار سكته مغزي شده اند، بستگي به خفيف يا شديد بودن سكته و دائمي يا برگشت پذير بودن آن دارد.
منبع: تبیان

Filed under: مـغـز و اعـصـاب, آخـریـن مـطـالـب پـزشـکی